مسائل آخرین فرزند
به گزارش وبلاگ ساعت دیواری، ترتیب به جهان آمدن بچه ها در خانواده نقشی بسزا در ویژگی های رفتاری آن ها ایفا می نماید. در صورت غفلت والدین بچه ها آخر به نسبت باقی بچه ها خانواده از این تأثیرات بیشترین آسیب را خواهند دید.
آخرین فرزند یک خانواده با چالش ها و مسائل منحصر به فردی روبرست. درست است که فرزند آخر خانواده معمولأ توجهی بیش از دیگر اعضای خانواده می گیرد اما همیشه این توجه زیاد نتایج مطلوبی برای بچه ها آخر در پی نخواهد داشت. مسائلی در این میان وجود دارد که شرایط سختی را برای آن ها به همراه دارد. با ما در وبلاگ ساعت دیواریمگ همراه باشید تا از جزئیات این مسائل باخبر شوید.
مسائل فرزند آخر
در میان اعضای خانواده شوخی های زیادی راجع به هر کدام از بچه ها و ترتیب تولد آن ها وجود دارد. اما آیا این شوخی ها ریشه ای در واقعیت دارند؟ آیا بچه ها اول با بچه ها دوم و آخرین فرزند متفاوت هستند؟ آیا ممکن است خصوصیات فرزند دوم صرفأ به همین علت ترتیب تولد با خصوصیات فرزند اول متفاوت باشد؟ آیا ویژگی های مشترکی میان بچه ها آخر خانواده های گوناگون وجود دارد؟ مواردی از مسائل آخرین فرزند را با هم مرور می کنیم.
محافظت بیش از حد
در بعضی مواقع آخرین فرزند به وسیله والدین و خواهران و برادران خود مورد حمایت یا محافظت بیش از حد قرار می گیرند. حمایتی که ممکن است همیشه برای آن ها مفید نباشد. این حمایت بیش از حد، می تواند استقلال و مهارت های حل مسئله فرزند آخر را محدود کند، چراکه او یاد می گیرد در حل مسائلش به دیگران پناه ببرد.
فقدان مسئولیت
از آنجا که خواهر و برادر بزرگتر اغلب مسئولیت های بیشتری را بر عهده می گیرند، ممکن است آخرین فرزند در شکل گیری احساس مسئولیت و استقلال و ویژگی های اساسی شخصیتی خود دچار مشکل گردد. بچه ها آخر وظایف خود را میان خواهر و برادرهای بزرگتر از خودش تقسیم می نماید و همین مسئله از او فردی ضعیف و بی اعتمادبه نفس می سازد.
جلب توجه
آخرین فرزند رفتارهایی در راستای جلب توجه و برجسته شدن در میان همه جمع ها از خود نشان می دهد. این بچه ها که به توجه باقی اعضای خانواده عادت نموده اند در محیط هایی عمومی شبیه مدرسه و بعدتر در اجتماع به طور مداوم در کوشش برای جلب توجه دیگران هستند. این بچه ها در صورتی که در مرکز توجه نباشند احساس خطر می نمایند و جلب توجه به هدفی در روابط شخصی آن ها با آدم های اطرافشان بدل می گردد. آخرین فرزند ممکن است برای به دست آوردن تأیید و توجه دیگران به رفتارهای نمایشی متوسل گردد.
مقایسه خواهر و برادر
آخرین فرزند در فرآیند رشد خود مدام با خواهر یا برادر بزرگتر خود مقایسه می گردد و این مقایسه چه مثبت باشد و چه منفی، عواقبی منفی برای آن ها در پی خواهد داشت. اگر این بچه ها در این مقایسه برنده باشند ترس از دست دادن مقام برنده و نسبی بودن محبت اطرافیان در قبال عملکرد خود را برای همیشه به دوش خواهد کشید و اگر فرزند آخر در این مقایسه بازنده باشد احساس اعتماد به نفس و کافی بودن خود را از دست خواهد داد.
سختی در جدی گرفته شدن
از آنجایی که آخرین بچه ها، کوچکترین بچه ها یک خانواده هستند ممکن است هرگز کسی حرف های آن ها را جدی نگیرد و در همه مراحل زندگی خود را کوچکتر از آن بدانند که صاحب نظر باشند. در بعضی از خانواده ها کار به جایی می کشد که آخرین بچه ها خانواده تا بزرگسالی القابی از قبیل بچه و کودک و کوچولو را به دوش می کشند. این مسأله مستقیمأ بر عزت نفس و اعتماد به نفس آنها اثرگذار خواهد بود.
انتظارات بالا
آخرین فرزند همانطور که توجه بیشتر را به خود اختصای می دهند، انتظارات بیشتری هم از دیگران پیدا می نماید. بعلاوه از سوی والدین نیز با انتظارات زیادی روبرو می شوند، زیرا آنها اغلب به عنوان آخرین امید برای تحقق بخشیدن به خواسته ها یا جاه طلبی های خانوادگی در نظر گرفته می شوند. فشار انتظارات دوطرفه برای آخریت بچه ها در دراز مدت طاقت فرسا بوده و منجر به افزایش سطح اضطراب آن ها خواهد شد.
منابع محدود
در بعضی موارد، آخرین فرزند منابع یا توجه کمتری نسبت به خواهر و برادر بزرگتر خود دریافت می نماید. این مسأله زمانی اتفاق می افتد که منابع مالی یا انرژی جوانی والدین در زمان ورود آخرین فرزند به حداقل رسیده باشد. در این صورت ممکن است این بچه ها آخر مجبور به استفاده از به جامانده امکانات بچه ها دیگر شوند و همین مسأله نیز خود به ضعف اعتماد به نفس و احساس بی ارزشی در آن ها دامن خواهد زد.
اختلال هویت
بچه هایی که آخرین فرزند خانواده هستند در بعضی مواقع با شکل گیری هویت در حین یافتن جایگاه خود در خانواده با مشکل روبرو می شوند. برای آنها ایجاد هویت منحصر به فرد خود جدا از خواهر و برادر بزرگترشان سخت است. هویت این بچه ها وابسته به خواهران و برادران بزرگترشان تعریف می گردد. در بعضی از آن ها سلایق و علایق آن ها حتی ممکن است در نظر خودشان نیز با خواهر و برادرهای بزرگترشان اشتباه گرفته گردد.
افزایش فشار برای موفقیت
با توجه به دستاوردهای خواهر و برادر بزرگترشان، آخرین فرزند ممکن است فشار زیادی برای موفقیت تحصیلی، حرفه ای یا در سایر زمینه های زندگی احساس کند. بچه ها آخر کوشش می نمایند تا به دستاوردهای خواهر و برادر بزرگتر خود برسند یا از آنها پیشی بگیرند و همین مسأله استرس و انتظارات بیشتری در آن ها ایجاد خواهد نمود.
احساس کنار گذاشته شدن از تصمیمات
بچه ها آخر ممکن است گاهی احساس نمایند که از فرآیند تصمیم گیری کنار گذاشته شده اند یا از بحث های مهم خانوادگی طرد شده اند. نظرات یا یاری های آن ها ممکن است به علت جوان بودن آن ها در خانواده نادیده گرفته گردد. این نادیده گرفته شدن به آن ها احساسی ناخوشایند از کافی نبودن خواهد بخشید.
تأثیر عاطفی
آخرین فرزند در صورت ازدواج یا جدا شدن خواهرها و برادرهای خود از خانواده احساس تنهایی یا انزوای عمیقی را تجربه خواهد نمود. آنها بعلاوه تجربه احساس از دست دادن را در این برهه از سر می گذرانند. زیرا شاهد حرکت خواهر و برادر خود به مراحل نو زندگی هستند و خصوصیات فرزند دوم و آخر در این برهه از زندگی دستخوش تغییر بزرگی خواهد بود.
نتیجه گیری
مهم است بدانیم که این مسائل جهانی نیستند و از خانواده ای به خانواده دیگر متفاوتند. آگاهی والدین، حمایت همه جانبه آن ها و ایجاد محیطی پویا در خانواده به کاهش بعضی از این چالش ها برای آخرین فرزند یاری خواهد نمود. در بعضی از خانواده ها با تشخیص به موقع آسیب هایی که متوجه بچه ها آخر است، جلوی آسیب های وارده در همان سنین کودکی گرفته می گردد و تمام بچه ها در فضایی برابر و عاری از تنش در کنار هم به رشد کامل خود دست می یابند.
پیشنهاد مطالعه: اختلال حرکت کلیشه ای از علائم تا درمان را بخوانید.منبع: پیام دلتا