رمان ایل قاجار در پهنه تاریخ شرحی نخستین از حضور قاجار در منطقه استرآباد است - وبلاگ ساعت دیواری

به گزارش وبلاگ ساعت دیواری، سرویس استان های خبرنگاران : در تقویم فرهنگی و ادبی استان گلستان، نخستین روز شهریورماه مصادف با سرانجام تألیف رمان تاریخی ایل قاجار در پهنه تاریخ به قلم نعمت الله قاضی (شکیب) به سال 1346 خورشیدی است.

نعمت الله قاضی، در روز سه شنبه 12 اردیبهشت ماه 1346 خورشیدی، نوشتن آن را برای پاورقی روزنامه پست تهران شروع کرد و در روز چهارشنبه اول شهریورماه همان سال آن را به سرانجام برد و که در ادامه در مجموعه ای به نام رنگ های بی رنگی منتشر شد.

این کتاب در چاپ دوم با عنوان ایل قاجار در پهنه تاریخ به همت انتشارات پیروز و در شمارگان 1500 نسخه در خردادماه 1347 روانه بازار نشر شد.

نعمت الله قاضی متولد 1302 و درگذشته در سال 1375 است و از وی آثاری دیگری همانند فرمان شمشیر، به سوی سیمرغ، صدف های شکسته، خون و خورشید، تاریخ سیاسی اسلام و نقش بند راستی و آثاری دیگر منتشرشده است.

رمان ایل قاجار در پهنه تاریخ به بخشی از تاریخ ایل قاجار پرداخته و نقش آن در تاریخ ایران را با قلمی روان به تصویر کشیده است.

به مناسبت سالروز سرانجام تألیف کتاب، رحمت الله رجایی، نویسنده و پژوهشگر و مدیر مرکز دانشنامه گلستان و مؤلف کتاب هایی چون آتش همچنان بدون دود، آموزش وپرورش نوین گرگان، استعمار در دیار سبز، پرچم دار نوگرایی در استرآباد و پزشکی در سرزمین گرگان که خود در حال قلمی کردن مدخلی درباره این چهره فرهنگی و ادبی در دانشنامه گلستان است، درباره نعمت الله قاضی عنوان نمود: مرحوم قاضی متولد محله سرچشمه گرگان و از فعالان فرهنگی و اجتماعی باسابقه بود که در کارنامه سال ها فعالیتش، همکاری در خبرگزاری پارس، رادیو، سازمان ها و نهادها و نیز در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی، به عنوان نماینده مردم گرگان حضور داشت.

وی با اشاره به اینکه رمان تاریخی ایل قاجار در پهنه تاریخ ماحصل همان مقطع تاریخی است که مرحوم قاضی با نشریه پست تهران نیز همکاری داشته، اضافه کرد: این کتاب ازجمله آثار معروف و شناخته شده مرحوم قاضی است.

رجایی ادامه داد: او در این کتاب، درواقع دیدگاه های خود را درباره ایل قاجار که ریشه در استرآباد دارند، قلمی و به تصویر کشیده است.

وی بعلاوه درباره این کتاب، گفت: این رمان تاریخی با قصه طایفه ای به نام هورکرد شروع می گردد که مرحوم قاضی بعد از ذکر ماجرای آن ها در منطقه ای بین استرآباد و شاهرود، وارد زندگی ایل قاجار می گردد و بیش از همه به فتحعلی خان قاجار (پدربزرگ آقا محمدخان قاجار) می پردازد.

رحمت الله رجایی اضافه کرد: مرحوم قاضی معتقد است فتحعلی خان در پی گرفتن پادشاهی ایران نبود؛ بلکه می خواست امنیت در منطقه ایجاد و بیگانگان را اخراج کند.

وی ادامه داد: این کتاب به عبارتی با زبانی روان برای اولین بار حضور قاجار در منطقه استرآباد را توضیح می دهد و در قالب داستانی از نقش آن ها می گوید و درجاهایی نیز حتی برخی از روایت های غلط را تکذیب می نماید.

رجایی سپس، گفت: در انتهای کتاب مرحوم قاضی به نقد کتاب تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران اثر استاد سعید نفیسی می پردازد. او ضمن بیان محترمانه اشکالات آن به ارائه توضیحاتی می پردازد که نشانگر اطلاعات تاریخی وی است.

این نویسنده و پژوهشگر گرگانی، اضافه کرد: یکی از نکات جالبی که مرحوم قاضی در انتهای کتابش مطرح می نماید، نقد و نظرش درباره کتاب خواجه تاجدار است که به وسیله مرحوم ذبیح الله منصوری ترجمه شده است.

رحمت الله رجایی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه مرحوم قاضی، برای تاریخ ارزش و اهمیت زیادی قائل بود و هدف آن را کشف حقیقت مانند اهداف سایر علوم ذکر می کرد، گفت: قاضی از بی اعتنایی ملت ایران به تاریخ و اثرات آن در سرانجام کتابش می گوید و برای هر یک از سخنانش دلایلی را ذکر می نماید.

وی سپس اظهار کرد: درمجموع می توان گفت که مرحوم قاضی نخستین کسی است که حضور قاجارها را در منطقه استرآباد توضیح داد و از سیر به قدرت رسیدن آن ها گفت.

رجایی ادامه داد: اگرچه این توضیحات در قالب یک داستان تاریخی بوده و به شکل امروزی فاقد ارجاع و منبع است، اما منابعی که در سرانجام کتابش ذکر می نماید نشان گر آن است که او تا حدودی با تاریخ و کتاب های تاریخی آشنا بوده است.

وی سپس با اشاره به اینکه کار مرحوم قاضی درواقع شروعی برای مطالعات حضور قاجارها در استرآباد است که بعدها به وسیله نسل نو مورخین پیگیری شد و آن ها نیز توانستند با تدوین آثار نظریات نوی را ارائه دهند، گفت: این رمان تاریخی به تاریخچه قاجارها به قبل از آقا محمدخان قاجار می پردازد و منبعی قابل توجه است.

رحمت الله رجایی در سرانجام، گفت: مرحوم قاضی بعلاوه معتقد است که قاجارها اصلاً از نژاد مغولان نبودند و کوشش کسانی که سعی کردند آن ها را به مغول وصل نمایند اشتباه بوده و ناشی از عدم آگاهی و یا بعضاً چاپلوسی آن ها است.

به گزارش ایبنا، بر مبنای این اثر، کتابی صوتی در قالبی نمایشی با عنوان قدمگاه در 118 دقیقه با اقتباس شنیداری امیرحسین نجفی و کارگردانی میکائیل شهرستانی در سال 1398 تولیدشده و در بستر مجازی قابل دسترس است و دوران بعد از مرگ فتحعلی مان را با بازی درخشان هنرمندان رادیو جمهوری اسلامی ایران به زیبایی روایت می نماید.