در آینده کدام حیوانات شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند؟ - وبلاگ ساعت دیواری

به گزارش وبلاگ ساعت دیواری، ایرنا نوشت: تغییرات آب و هوایی دیر یا زود دنیا و ازجمله زندگی جانوارن را دگرگون می نماید اما تاثیرات این دگرگونی برای همه گونه ها یکسان نخواهد بود؛ بعضی حیوانات برای بقا کوشش می نمایند و بعضی دیگر برای غلبه بر چالش های نو در پی راه هایی نو هستند.

جیووا استورنا اکولوژیست و استاد سابق دانشگاه هلسینکی که اکنون از محققان کمیسیون اروپا است، در این خصوص می گوید: این پدیده به عنوان برندگان و بازندگان در شرایط تغییرات آب و هوایی توصیف می گردد.

نتایج پژوهشی که استورنا راهنمایی تحقیقی آن را در دست داشته و در نشریه پیشرفت های علم منتشر شده، حاکی از آن است که در شرایط تحقق سناریویی با مقدار میانه انتشار گازهای آلاینده، در سطح دنیا تقریبا 20 درصد از تنوع زیستی مهره داران (vertebrate) تا خاتمه قرن جاری از دست خواهند رفت. در شرایط بدترین سناریو نیز این تلفات به حدود 30 درصد خواهد رسید.

بنابراین سوال این است که کدام حیوانات برندگان هستند و در شرایط افزایش دما، خشکسالی و از دست دادن زیستگاه ها چه شرایطی خواهند داشت؟

هیچ تردیدی درباره تهدیدات علیه تنوع زیستی زمین از جانب تغییرات آب و هوایی و نابودی زیستگاه ها وجود ندارد. در سال 2022 صندوق حیات وحش دنیا با انتشار گزارش سیاره کاهش 69 درصدی در وفور نسبی گونه های نظارت شده را از سال 1970 تا به امروز توصیف کرد. در حال حاضر یک میلیون گونه در سرتاسر سیاره با خطر انقراض رو به رو هستند و شواهد فزاینده ای حاکی است که زمین در حال تجربه ششمین انقراض گسترده است.

تغییرات آب و هوایی از راه های پیچیده و به هم پیوسته ای در خطر بروز این انقراض ها نقش دارد که بعضی از آنها هنوز ناشناخته هستند.

همانطور که تحقیقات استورنا نشان داده است، تغییرات آب و هوایی بعلاوه می تواند تاثیرات غیرمستقیمی بر زیست بوم ها داشته باشد. استورنا و تیم تحقیقاتی وی چندین زمین نمونه (مدل) با دربرگیری 15 هزار شبکه غذایی ساختند تا بتوانند ارتباط چند هزار گونه مهره دار زمینی را نمایان سازند.

شبیه سازی های آنها نشان داد زمانی که تغییرات آب و هوایی بطور مستقیم موجب از دست رفتن یک گونه می گردد، این امر موجب تشدید از دست رفتن چندین گونه دیگر نیز خواهد شد که بر آن گونه منقرض شده برای تغذیه خود متکی بوده اند. این تاثیر دومینویی موسوم به هم انقراضی (co-extinction) عامل بخش عمده ای از انقراض مهره داران خواهد بود. از این رو حیواناتی که در پایین زنجیره غذایی قرار دارند مانند حشرات یا جوندگان ممکن است شرایط بهتری در دنیا در حال گرم شدن داشته باشند.

یک تحقیق اخیر دیگر شرایط 461 گونه حیوانی را در 6 قاره آنالیز و تاثیرات مختل نماینده تغییرات دمایی را تحلیل نموده است. بر اساس این تحقیق، گونه هایی که سریع زاد و ولد می نمایند، عملکرد خوبی در بهره برداری از زیستگاه های نو دارند.

این در حالی است که حیواناتی که زاد و ولد آهسته تری دارند، گرایش متضادی نشان داده اند و جمعیت آنها با تغییر دما و زیستگاه کاهش می یابد.

مقدار جثه نیز عامل دیگری است که می تواند علیه گونه ها عمل کند. مثلا حیوانات بزرگ مانند فیل ها ممکن در شرایط تغییرات آب و هوایی به سختی زیادی دچار شوند و تقلای بیشتری نمایند زیرا نیازمند زیستگاه های بزرگتر و غذای بیشتر هستند.

گونه هایی مانند پاندا و کوآلا که رژیم غذایی ظریف و خاصی دارند نیز با خطر بیشتری رو به رو می شوند اما گونه هایی با رژیم غذایی گسترده مانند کلاغ ها و راکن ها شانس بهتری دارند چون انتخاب غذایی بیشتری دارند.

توانایی مهاجرت و انطباق با زیستگاه های مختلف نیز می تواند حیوانات را در برابر آینده ای نامطمئن بیمه کند و مثلا گونه هایی که مختص یک شرایط آب و هوایی خاص مثلا ارتفاعات سرد یا سواحل مرجانی هستند، با خطر بیشتری رو به رو خواهند شد.

همه اینها حاکی است حیواناتی که در برابر اختلال در زیستگاه و تغییرات دمایی مقاوم تر و انعطاف پذیرتر هستند، احتمال بیشتری برای بقا در دنیا گرم شونده دارند.

5858