فراوری سالانه 185 هزار تن پلاستیک در کشور، میکروپلاستیک ها؛ آلاینده های نوپدید
به گزارش وبلاگ ساعت دیواری، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت روز جهانی محیط زیست با اشاره به سهم آلودگی های پلاستیکی در محیط زیست به تشریح آیین نامه کاهش مصرف پلاستیک و میکروپلاستیک ها پرداخت.
امروز مصاف با 5 ژوئن روز دنیای محیط زیست است. روز دنیای محیط زیست به عنوان بزرگ ترین روز بین المللی محیط زیست است. مجمع عمومی ملل متحد در سال 1973 روز دنیای محیط زیست را مصوب کرد و سال جاری پنجاهمین سالگرد گرامیداشت روز دنیای محیط زیست است.
به گزارش ایسنا، در طول پنج دهه گذشته این روز به عنوان یکی از بزرگترین بسترهای دنیای برای اطلاع رسانی در مورد مسائل مرتبط با محیط زیست بوده است و ده ها میلیون نفر در سراسر دنیا به صورت بر خط و حضوری در فعالیت ها، رویدادها و اقدامات مربوطه شرکت نموده اند. هر سال یک موضوع مهم زیست بومی شعار محوری این روز است تا تاکیدی خاص بر نگرانی محیط زیستی در آن دوران باشد. سال جاری این روز به میزبانی کشور ساحل عاج و با حمایت کشور هلند با شعار راه چاره هایی برای آلودگی پلاستیکی برگزار می گردد.
به همین مناسبت مهدی خادم ثامنی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: بر اساس گزارش دفتر برنامه های محیط زیستی سازمان ملل (UNEP) حدود 130 کشور قوانین و مقرراتی را برای ممنوعیت توزیع و کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی تدوین و اجرا نموده اند.
وی اضافه کرد: در مورد مدیریت اجرایی پسماندهای عادی، کیسه های پلاستیکی نازک با وجود وزن کمی که دارند جمع آوری آن ها بسیار پر هزینه و سخت است و بازیافت این کیسه ها نیز ارزان نیست. بدین جهت آیین نامه اجرایی درخصوص کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی با هماهنگی سایر دستگاه ها مانند سازمان صدا و سیما، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش و پرورش و سازمان ملی استاندارد تهیه و تقدیم هیئت دولت شد که در نهایت مهرماه 1401 به تصویب رسید.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه کیسه های پلاستیکی غالبا از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن و به صورت تک لایه یا چند لایه ای هستند، اضافه کرد: آیین نامه کاهش مصرف پلاستیک و میکروپلاستیک ها در 10 ماده تصویب شد و در ماده 2 آن که - یکی از مهم ترین مواد آیین نامه مذکور است - وزارت صمت مکلف است برنامه ای پنج ساله را تدوین کند تا سالانه 20 درصد از ظرفیت فراوریی کیسه های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از 25 میکرون با کیسه های زیست تخریب پذیر و یا سازگار با محیط زیست جایگزین گردد.
خادم ثامنی با اشاره به ماده 1 آیین نامه که به تعریف کیسه های زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست پرداخته است، گفت: براساس ماده 2 مقرر شد یک شیوه نامه تشویقی به وسیله وزارت صمت وسازمان حفاظت محیط زیست تدوین و به وسیله وزارت امور اقتصاد و دارایی ابلاغ گردد.
وی بعلاوه درباره ماده 3 آیین نامه شرح داد: بر اساس این ماده وزارت صمت با همکاری وزارت کشور شیوه نامه ای در جهت کاهش فراوری پسماند و محدود کردن فراوری، توزیع و مصرف کیسه های پلاستیکی تهیه خواهد شد بعلاوه در این ماده بر ممنوعیت توزیع رایگان کیسه های پلاستیکی به جز میوه فروشی ها و ممنوعیت توزیع کیسه های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از 25 میکرون تاکید شده است.
وی با بیان اینکه در شیوه نامه ماده 3 ممنوعیت توزیع کیسه های کمتر از 25 میکرون وجود دارد، اضافه کرد: این کیسه ها بسیارنازک و سبک هستند و تجزیه و بازگشت شان به طبیعت بسته به نوع پلیمر و شرایط محیطی بین 300 تا 900 سال زمان بر است.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه در کارگروه های ملی مدیریت پسماند جلسات متعددی برای این موضوع برگزار شده است، شرح داد: در ماده 3 آیین نامه سه ماه برای ابلاغ این شیوه نامه به عبارتی تا بهمن ماه سال 1401 مهلت داده شده بود که به دلیل بعضی مسائل تهیه و ابلاغ این شیوه نامه به تاخیر افتاده است. سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صمت با همکاری وزارت کشور در کوشش برای تهیه این شیوه نامه هستند که احتیاج به زمان بیشتری است.
میکروپلاستیک ها، آلاینده های نوپدید
خادم ثامنی درباره تاثیرات میکروپلاستیک ها بر محیط زیست شرح داد: میکروپلاستیک ها آلاینده های نوپدید هستند. به همین دلیل، فراوری و توزیع پلاستیک های اکسا زیست تخریب پذیر از سال 2016 در بسیاری از کشورها ممنوع شد چراکه در گذشته تصور می کردند که این نوع پلاستیک ها قابلیت برگشت به محیط را دارند اما با تحقیقات بیشترمتوجه شدند که این نوع پلاستیک ها در معرض نور خورشید و گرما با شکسته شدن زنجیره های پلیمری به میکروپلاستیک ها تبدیل می شوند.
وی تاکید نمود: براساس بعضی آنالیز ها، تحقیقات و آنالیزهای بین المللی و ملی، وجود میکروپلاستیک ها در منابع آبی ثابت شده است. وجود میکروپلاستیک ها درهوا، منابع آبی و خاک به آبزیان، موجودات زنده و محیط طبیعی خسارات زیادی را وارد می نماید.
به گفته خادم ثامنی کیسه های پلاستیکی زیست تخریب پذیر با اضافه شدن یک سری از مواد شیمیایی، به وسیله میکرو ارگانیسم های موجود در محیط تجزیه می شوند و به آب ، دی اکسید کربن و مواد غیر مضرر تبدیل خواهند شد.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست بعلاوه با اشاره به ماده 6 آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی گفت: براساس این ماده امیدواریم در آینده نزدیک با توجه به انجام هماهنگی های بین دستگاهی و مصوبات کارگروه ملی مدیریت پسماند، استاندارد ملی کیسه های زیست تخریب پذیر تدوین و ابلاغ گردد.
وی ضمن اشاره به کنوانسیون پلاستیک اظهار کرد: جلسات متعددی در سطح بین المللی در حال برگزاری است و توانسته باتوجه به زیان های زیست محیطی پلاستیک ها به محیط زیست و سلامت انسان، تعهدات بین المللی در حوزه ممنوعیت و محدودیت فراوری پلاستیک ایجاد کند.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش ایسنا که آلودگی های پلاستیکی و میکروپلاستیک ها چقدر از آلودگی های محیطی ما را شامل می شوند، شرح داد: هنوز هیچگونه حدود مجاز برای آلاینده های میکروپلاستیک ها در محیط های آب، خاک و هوا بعلاوه استاندارد ملی و یا بین المللی وجود ندارند بنابراین در حال حاضرنمی توان گفت چه اندازه از آلودگی های محیط زیستی ما را شامل می شوند اما محققان براساس تحقیقات و پایش های اجرا شده بین المللی معتقدند اندازه غلظت این آلاینده ها در منابع حیاتی در حال افزایش است و در واقع آنالیز و نتایج اینگونه تحقیقات باعث شکل گیری جلسات مقدماتی کنوانسیون پلاستیک شده است.
وی درباره آلودگی پلاستیکی در ایران گفت: حدود 185 هزار تن پلاستیک سالانه در کشور فراوری می گردد که قابلیت برگشت به طبیعت را ندارند بنابراین باید در حوزه جمع آوری پسماندهای پلاستیکی و بازیافت آن ها بسیار فعال باشیم تا با تبدیل شدن به مواد اولیه صنایع در محصولات دیگر استفاده شوند.
خادم ثامنی در خاتمه تأکید کرد: شاید نتوان از محصولات پلاستیکی صرف نظر و یا جایگزینی برای آن انتخاب کرد اما باید استفاده از این محصولات بهینه و به صورت معقول باشد تا به محیط زیست حداقل آسیب وارد گردد.
منبع: عصر ایران