اینجا کاشانه انیس الدوله نبود

به گزارش وبلاگ ساعت دیواری، به جز همین چند کوچه و خیابان اطراف میدان کاشانک، امروز دیگر خبری از کوچه باغ ها و معابر باصفای آن آبادی قدیمی نیست. روزگاری که به جای برج ها و آپارتمان هایی که امروز خیابان ها و معابر محله را تسخیر نموده اند، کاشانک پر بود از درختان پرشمار و کوچه باغ های دلگشا.

اینجا کاشانه انیس الدوله نبود

حسن حسن زاده- در جست وجو برای دلیل نامگذاری کاشانک به روایت هایی ضد و نقیض می رسیم. اگرچه بعضی از اهالی معتقدند نام کاشانک به ماجرای تصمیم ناصرالدین شاه برای اعطای زمین های این روستا به همسرش، انیس الدوله مربوط است. اما بعضی نیز با رد سندیت این ماجرا به روایت های دیگری اشاره می نمایند. درباره علت نامگذاری محله کاشانک با اهالی قدیمی این محله و علیرضا زمانی تهران شناس گفت وگو نموده ایم.

روایت اهالی از نامگذاری کاشانک

درباره علت نامگذاری بعضی آبادی ها و روستاهای قدیمی شمیران روایت های مختلفی وجود دارد. روایت هایی که گاهی سینه به سینه و به صورت شفاهی میان شمیرانی ها نقل شده و گاهی نیز در منابع مکتوب به آن اشاره شده است. محله کاشانک امروزی که روزگاری یک آبادی خوش آب و هوا در شرق شمیران بود یکی از همان محله هایی است که روایت های متفاوتی از علت نامگذاری آن شنیده می گردد. امیرمهدی امینیان یکی از اهالی قدیمی این محله به روایت رایجی که میان اهالی کاشانک برای علت نامگذاری این آبادی قدیمی شمیران وجود دارد می پردازد: شنیده ایم از آنجایی که کاشانک آب و هوایی خوش و چشمه سارهایی زیبا داشت به پاتوق ناصرالدین شاه قاجار تبدیل شده بود. وقتی انیس الدوله، همسر ناصرالدین شاه زمین های کاشان را از او طلب کرد شاه که گذرش به کاشانک افتاده بود به جای املاک شهر کاشان، زمین های کاشانک را به او هدیه داد. امینیان از روایت دیگری هم که میان اهالی رایج است می گوید: عده ای هم می گویند چون چشمه ها و باغ های کاشانک شباهت زیادی به چشمه ها و باغ های کاشان داشت نام کاشانک به معنای کاشان کوچک برای این آبادی انتخاب شد.

از کاشانک منطقه یک تا کاشانک منطقه 19

زمانی، تهران شناس می گوید: بعضی معتقدند که وقتی انیس الدوله حکومت کاشان را از ناصرالدین شاه طلب می نماید، شاه قاجار به جای حکومت کاشان، زمین های کاشانک فعلی را که یک آبادی خوش آب و هوا در شرق شمیران بود به انیس الدوله می بخشد. این گروه همین ماجرا را علت نامگذاری کاشانک دانسته اند. اما در آنالیز صحت این روایت باید به باغ های کوچک شمیران که برخلاف آبادی های قدیمی این منطقه به تدریج به روستا تبدیل شده اند اشاره کنیم. به عنوان مثال در شمیران، آبادی های آجودانیه، اقدسیه و... در شروع باغ های کوچکی بوده اند که مالک شخصی داشته و پس از تبدیل شدن به یک آبادی کوچک به نام مالک زمین ها نامگذاری شده اند. اما این ماجرا در خصوص روستای کاشانک منطقه یک که قدمت زیادی دارد صدق نمی نماید. زمانی برای اثبات این مدعا به روستاهای جنوب تهران و آبادی کاشانک در حریم منطقه 19 اشاره می نماید: برخلاف بیشتر آبادی های قدیمی شمیران، بسیاری از آبادی های جنوب در گذشته مالک تعیین داشته و نام شان هم از نام مالک گرفته شده است. یکی از این آبادی ها روستای کاشانک در محدوده فعلی حریم منطقه 19 است. زمین های این روستا و آبادی های مشابه آن در بلوک غار ری از املاک خالصه که در اختیار حکومت وقت بود محسوب می شد. این املاک در دوره ای به افراد حقیقی فروخته و آن آبادی نیز به نام همان مالک شناخته می شد. زمانی ماجرای انیس الدوله و نامگذاری روستای کاشانک را به آبادی کاشانک حریم منطقه 19 مرتبط می داند و می گوید:مالک زمین های روستای کاشانک در حریم منطقه 19 فعلی، انیس الدوله بود. در واقع روایتی که میان اهالی کاشانک منطقه یک رایج شده است به روستای کاشانک جنوب تهران تعلق دارد. هنوز هم در وقف نامه های موجود از روستای کاشانک حریم منطقه 19 نام انیس الدوله دیده می گردد. موقوفاتی که عواید آن باید برای روشنایی حرم عتبات عالیات هزینه گردد. این درحالی است که در اسناد کاشانک منطقه یک اثری از نام انیس الدوله وجود ندارد.

آبادی کاشانه های کوچک

با رد ماجرای انیس الدوله و زمین های کاشانک شمیران، برای جست وجوی دلیل نامگذاری کاشانک باید آنالیز های دقیق تری انجام گردد. زمانی می گوید: درباره علت نامگذاری آبادی های شمیران روایت های مختلفی وجود دارد. گاهی این روایت ها شفاهی نقل شده و ضروری است درباره سندیت آنها تحقیقات و آنالیز های بیشتری انجام گردد. روایت هایی که اگرچه بعضی از آنها به حقیقت نزدیک هستند اما بعضی دیگر احتیاج به آنالیز بیشتر دارند. اکنون که روشن شد ماجرای انیس الدوله و زمین های کاشانک به آبادی کاشانک جنوب تهران تعلق دارد باید برای فهمیدن علت نامگذاری آبادی کاشانک شمیران به دنبال دلایل دیگر باشیم. به عنوان مثال روایت دیگری هست که نام این آبادی قدیمی از واژه های کاشانه یا کاشانه کوچک گرفته شده است. البته سندیت این مورد هم مثل وجود هرگونه ارتباط میان روستای کاشانک با شهر کاشان قطعی نیست و احتیاج به آنالیز دارد.

منبع: همشهری آنلاین

به "اینجا کاشانه انیس الدوله نبود" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "اینجا کاشانه انیس الدوله نبود"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید